This study aims to comprehensively examine the relationship between eating behavior, mindfulness, and anxiety among university students. The research was conducted to determine the variability in these areas and the relationships between these variables among second and third-year psychology undergraduate students. 86 psychology undergraduate students participated in this study, which aimed to evaluate the impact of participants' sociodemographic characteristics on their eating behaviors, mindfulness levels, and anxiety. Data were collected through online surveys. Eating behavior includes individuals' patterns and habits of food consumption. Biological, psychological, and environmental factors usually shape these behaviors. Eating habits encompass a wide range, from healthy eating preferences to tendencies to avoid certain foods or overeat. Some important factors influencing eating behaviors are emotional states, cultural norms, social influences, food availability, and individual health awareness. In this study, the Eating Habits Questionnaire (DEBQ) used to measure eating behaviors particularly evaluates three main eating styles: Emotional Eating Refers to individuals' tendency to consume food in response to emotional states such as stress, sadness, or loneliness.External Eating: Refers to individuals' tendency to eat in response to external factors such as the appearance, smell of food, or environmental stimuli. Restrained Eating: Refers to individuals' efforts to restrict food intake consciously for weight control or health reasons. Mindfulness is the ability to be consciously aware of the present moment and accept these experiences without judgment. This concept is considered important in supporting mental health and is often developed through meditation and mindfulness practices. Mindfulness can help individuals better manage their thoughts and emotions, enhance their ability to cope with stress and improve their overall quality of life. The Mindful Attention Awareness Scale (MAAS), used to measure mindfulness levels, evaluates how aware and conscious individuals are in their daily lives. Mindfulness also plays an important role in regulating eating behaviors; more mindful individuals may be more successful in coping with emotional triggers and developing healthier eating habits. Anxiety is a state of intense worry and concern that individuals feel in response to potential future dangers or uncertainties. Anxiety can manifest with both mental and physical symptoms and can negatively impact individuals' daily lives. Physical symptoms can include rapid heartbeat, sweating, trembling, and shortness of breath, while mental symptoms can include constant worry, restlessness, difficulty concentrating, and insomnia. The Beck Anxiety Inventory (BAI) used to measure anxiety levels aims to assess the levels of anxiety experienced by individuals objectively. High levels of anxiety can negatively affect individuals' eating behaviors; for example, some individuals may tend to overeat in states of anxiety, while others may experience loss of appetite. When examining the demographic data of the 86 psychology undergraduate students who participated in the study, it is observed that 91.9% of the participants are female and 8.1% are male. This distribution may reflect the typically higher number of female students in psychology departments. According to the research findings, no statistically significant relationship was found between sociodemographic variables such as gender, COVID-19 status, smoking/alcohol use, and body perception with eating behaviors, mindfulness levels, and anxiety. This indicates that these factors do not directly affect individuals' eating behaviors, mindfulness, and anxiety levels. However, it was determined that anxiety levels were significantly higher in individuals who smoke and drink alcohol. It is known that smoking and alcohol use increase anxiety levels and are often preferred as a method of coping with anxiety and stress, but in the long term, they can worsen anxiety. This finding highlights the negative impact of such substance use on psychological health among university students. Additionally, body perception was found to affect eating habits. This suggests that individuals with lower body perception are more likely to experience irregular eating behaviors. Body perception refers to the thoughts and feelings an individual has about their own body image and typically significantly impacts individuals' eating behaviors. Negative body perception can lead to emotional eating or restrictive eating behaviors. The study shows a positive and weak relationship between restrictive eating behavior and emotional eating behavior. This indicates that individuals who restrict their food intake for weight control may eat in response to emotional states. Emotional eating is the tendency to consume food to cope with emotional states such as stress, sadness, or loneliness. When combined with restrictive eating, the risk of developing eating disorders increases. A negative and weak relationship was found between emotional eating behavior and mindfulness. This suggests that individuals with high levels of mindfulness are less likely to eat in response to emotional triggers. Mindfulness is the ability to accept the present moment without judgment and manage thoughts better. High mindfulness levels enable individuals to cope with stress and emotional states more healthily, reducing emotional eating. A negative and moderately significant relationship was determined between anxiety level and mindfulness. This suggests that high mindfulness levels can reduce anxiety levels. Mindfulness techniques can help individuals better manage their anxieties and stress, positively impacting overall mental health. The study provides important findings to understand the complex relationships between university students' eating behaviors, mindfulness, and anxiety levels. Particularly, the negative impact of smoking and alcohol use on anxiety and the effect of body perception on eating habits are critical points to be targeted in interventions in these areas. Increasing mindfulness levels can help individuals develop healthier eating behaviors and reduce anxiety. Therefore, it is recommended that mindfulness training and psychological support programs for university students be developed. Such programs can improve students' stress management skills, adopt healthy eating habits, and enhance overall mental health. In conclusion, this research reveals the relationships between eating behaviors, mindfulness levels, and anxiety, paving the way for further research and developing strategies to improve student health. Universities and healthcare providers need to adopt holistic and supportive approaches to meet students' needs in these areas.
Bu çalışma, üniversite öğrencilerinde yeme davranışı, bilinçli farkındalık ve anksiyete arasındaki ilişkiyi ayrıntılı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Psikoloji lisans ikinci ve üçüncü sınıf öğrencilerinin bu alanlardaki değişkenlikleri anlamak ve ilişkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma, katılımcıların sosyodemografik özelliklerinin yeme davranışları, farkındalık seviyeleri ve anksiyete üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi hedeflemektedir. Araştırmaya toplamda 86 psikoloji lisans öğrencisi katılmıştır. Veriler, çevrimiçi anketler aracılığıyla toplanmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri, yeme davranışlarını ölçmek için DEBQ (Yeme Alışkanlıkları Anketi), bilinçli farkındalık seviyelerini belirlemek için BİFÖ (Bilinçli Farkındalık Ölçeği) ve anksiyete düzeylerini değerlendirmek için BAE (Beck Anksiyete Envanteri) kullanılmıştır. Verilerin analizi, istatistiksel yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların %91,9'u kadın ve %8,1'i erkektir. Cinsiyet, Covid-19 geçirme durumu, sigara/alkol kullanımı ve vücut algısı değişkenlerine göre yeme davranışları, farkındalık düzeyleri ve anksiyete arasında anlamlı bir ilişki belirlenmemiştir. Ancak, sigara/alkol kullanan bireylerde anksiyete düzeyinin anlamlı derecede daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, vücut algısının yeme alışkanlıkları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Çalışmada kullanılan ölçüm araçları arasında Van Strein vd. (1986) tarafından geliştirilen Yeme Alışkanlıkları Anketi (DEBQ), Brown ve Ryan (2003) tarafından geliştirilen Bilinçli Farkındalık Ölçeği (BİFÖ) ve Beck vd. (1988) tarafından geliştirilen Beck Anksiyete Envanteri bulunmaktadır. Bu ölçeklerin iç tutarlılık katsayıları yüksek bulunmuş ve güvenilirlikleri sağlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, cinsiyet ve Covid-19 durumunun yeme davranışları, bilinçli farkındalık düzeyi ve anksiyete üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi tespit edilmemiştir. Ancak, sigara/alkol kullanımının anksiyete düzeyi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, katılımcıların vücut algısının yeme alışkanlıkları üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Bu araştırma, kısıtlayıcı yeme davranışı ile duygusal yeme davranışı arasında pozitif yönlü ve zayıf bir ilişki, duygusal yeme davranışı ile bilinçli farkındalık arasında negatif yönlü ve zayıf bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca, anksiyete düzeyi ile bilinçli farkındalık arasında negatif yönlü ve orta derecede anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Bu bulgular, yeme davranışları, farkındalık düzeyleri ve anksiyete arasındaki karmaşık ilişkilerin anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.
Akay, G. ve Demir, L.S. (2020) Toplum beslenmesinde sürdürülebilirlik ve çevre. Selçuk Medical Journal, 36 (3), 282-287.
Alispahic, S., & Hasanbegovic-Anic, E. (2017). Mindfulness: Age and gender differences on a Bosnian sample. Psychological Thought, 10 (1), 155–166.
Arslan, I. (2018). Bilinçli farkindalik, depresyon düzeyleri ve algilanan stres arasindaki ilişki. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 73-86.
Atalay, Z. (2021). Mindfulness-bilinçli farkındalık. İnkılap Kitabevi.
Baer, R.A., Fischer, S., & Huss, D. B. (2005). Mindfulness and acceptance in the treatment of disordered eating. Journal of rational-emotive and cognitive-behavior therapy, 23 (4), 281-300.
Bannister, D. (1985). The free-floating concept of anxiety. In E. Karas (Eds.), Current issues in clinical psychology (pp. 227-235). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4615-6772-1_14
Barışkan, H. ve Karakoç Kumsar, A. (2020). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde abdominal obezite sıklığı ve yeme farkındalık düzeyleri. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17 (2), 162-169.
Batman, D. ve Yılmaz, S. (2023). Yetişkin Bireylerde Yeme Davranışı ile Anksiyete, Uyku Kalitesi ve Akdeniz Diyetine Bağlılık Arasındaki İlişki. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (20), 610-624.
Baysal, A. (2017). Beslenme (17. Baskı). Hatiboğlu Yayınevi.
Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56 (6), 893-897.
Beshara, M., Hutchinson, A. D., & Wilson, C. (2013). Does mindfulness matter? Everyday mindfulness, mind- ful eating and self-reported serving size of energy dense foods among a sample of South Australian adults. Appetite, 67, 25-29.
Bozan, N. (2009). Hollanda Yeme Davranışı Anketinin Türk üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliğinin sınanması [Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (Tez No:248040).
Bushi, B. (2016). Üniversite öğrencilerinde yeme tutumu, anksiyete ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (Tez No:433525).
Chen, P., Mao, L., Nassis, G. P., Harmer, P., Ainsworth, B. E., & Li, F. (2020). Wuhan Coronavirus (2019-nCoV): The Need To Maintain Regular Physical Activity While Taking Precautions. Journal of Sport and Health Science, 9 (2), 103-104.
Desrosiers, A., Vine, V., Klemanski, D. H., & Nolen-Hoeksema, S. (2013). Mindfulness and emotion regulation in depression and anxiety: common and distinct mechanisms of action. Depression and Anxiety, 30 (7), 654-661.
Ersoy, A. F. ve Arpaci, F. (2003). Üniversite öğrencilerinin konut koşullarının ve konutta yaşamayı tercih etme nedenlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 158, 181-191.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.). Pearson.
Güler, K. ve Usluca, M. (2021). Yetişkin bireylerde bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 372-383.
Hoge, E. A., Hölzel, B. K., Marques, L., Metcalf, C. A., Brach, N., Lazar, S. W., & Simon, N. M. (2013). Mindfulness and self-compassion in generalized anxiety disorder: Examining predictors of disability. Evidence-based Complementary and Alternative Medicine, 1-7.
Huang, Y., & Zhao, N. (2020). Generalized anxiety Disorder, Depressive Symptoms And Sleep Quality During COVID-19 Outbreak in China: a web-based cross-sectional survey. Psychiatry Research, 288, 112954.
Islam N., Sharp S. J., & Chowell G. (2020). Physical distancing interventions and incidence of coronavirus disease 2019: natural experiment in 149 countries. BMJ, 370.
İnalkaç, S. ve Arslantaş, H. (2018) Duygusal yeme. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 27 (1), 70-80.
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: past, present, and future. Clinical psychol- ogy: Science and practice, 10 (2), 144-56.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamali, E. ve Dicle, A.N. (2005). Üniversite 1. sınıf öğrencilerinin üniversiteye uyum düzeylerinin sosyo-kültürel etkinlikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (30), 63-71.
Köse, G., Tayfur, M., Birincioğlu, İ. ve Dönmez, A. (2016). Yeme farkındalığı ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3, 125-34.
Nam, A. ve Akbay, S. E. (2020). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu: Beş faktör kişilik özellikleri, bilinçli farkındalık ve yılmazlığın rolü. OPUS International Journal of Society Researches, 16 (31), 4210-4237.
Olthuis, J. V., Watt, M. C., & Stewart, S.H. (2014). Anxiety Sensitivity Index (ASI-3) subscales predict unique variance in anxiety and depressive symptoms. Anxiety Disorders, 28 (2), 115-124.
Özdel, L., Bostancı, M., Özdel, O. ve Oğuzhanoğlu, N.K. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3 (3), 155-161.
Özgür, G., Babacan-Gümüş, A. ve Durdu, B. (2010). Evde ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1 (1), 25-32.
Özkan, N. ve Bilici, S. (2018). Yeme Davranışında Yeni Yaklaşımlar: Sezgisel Yeme ve Yeme Farkındalığı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3 (2), 16-24.
Özütürker, S. ve Özer, K.B. (2016). Erzincan Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları ve Antropometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (2), 63-73.
Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş. ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 224-235.
Parmaksız, İ. (2020). Yaşam doyumuyla bilinçli farkındalık arasındaki ilişki: yetişkinler üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (1), 157-176.
Pekcan, A. G., Şanlıer, N., Baş, M., Başoğlu, S. ve Acar-Tek, N. (2022). Türkiye Beslenme Rehberi 2022 (TÜBER). Kayhan Ajans.
Rachman, S. (2004). Anxiety (2th ed.). Taylor & Francis.
Tapper, K. (2022) Mindful eating: what we know so far. Nutrition Bulletin, 47, 168–185.
Taylor, S., Koch, W. J., Woody, S., & McLean, P. (1996). Anxiety sensitivity and depression: how are they related? Abnormal Psychology, 105 (3), 474-479.
Ulusoy, M., Şahin, N. ve Erkmen, H. (1998). Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric properties. Journal of Cognitive Psychotherapy, 12, 163-172.
Vardar, E. ve Erzengin, M. (2011). Ergenlerde Yeme Bozukluklarının Yaygınlığı ve Psikiyatrik Eş Tanıları İki Aşamalı Toplum Merkezli Bir Çalışma Ergenlerde yeme bozuklukları (YB) ve komorbid psikiyatrik bozuklukların yaygınlığı: İki aşamalı toplum temelli bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 22 (4), 205–212.
Vøllestad, J., Sivertsen, B., & Nielsen, G. H. (2011). Mindfulness-based stress reduction for patients with anxiety disorders: evaluation in a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 49 (4), 281-8.
Wang, W., & Chopel, T. (2017). Mındfulness and gender: A pılot quantıtatıve study. Issues in Information Systems, 18 (4), 105-115.
Xiao, H., Zhang, Y., Kong, D., Li, S., & Yang, N. (2020). Social Capital and Sleep Quality in İndividuals Who Self-İsolated For 14 Days During The Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Outbreak in January 2020 in China. Medical Science Monitor: International Medical Journal of Experimental and Clinical Research, 26, e923921-1–e923921-8.
Yu, J., Song, P., Zhang, Y., & Wei, Z. (2020). Effects of mindfulness-based intervention on the treatment of problematic eating behaviors: a systematic review. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 26 (8), 666–679.
Yüksel, A., Dabanlı, Z. ve Yılmaz, E.B. (2020). Gebelerde bilinçli farkındalık ile depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. JAREN, 6 (2), 195-202.
Zheng, W. (2020). Mental Health And A Novel Coronavirus (2019-nCoV) in China. Journal of Affective Disorders, 269, 201-202.
