The gap arising between human relations is a product of post-industrial technology. The reflection of this situation on the human spirit emerges as a global problem. The proposed solutions are insufficient for the modern individual at the social level. As the crisis of the new generation modern age forces people to search continuously for a new identity, it also directs artists to draw attention to different disciplines, including the material, but this search deepens the gap that emerged.
We need to be in a constant state of change, examine different cultures and, when necessary, include them for our works as artists or designers. However, due to the original approach, these rules should not be considered as strict and insurmountable or as containing radical rules. From this point of view, the carpet form, which is a textile product in the article, did not become an integral part of the space on the walls of European painting architectural structures, but gave meaning to the space again. In addition, the transformation of painters' drawings into tapestries on weaver looms has been a part of this approach, and the carpet has also been used as an element that enriches the composition in the art of painting.
The temporal and spatial continuity within the classical narrative structure appears in line with the traces of traditional roots with contemporary expression in the spatial arrangements carried out by Rudolf Stingel and Şakir Gökçebağ.
Looking at the main center of the article; It is aimed to reach the mind of the target audience by opposing a classical aesthetic understanding of art by getting rid of the traditional meaning and choosing from ready-made objects existing in both artists and giving a different meaning within the new structure. Thus, it is far from traditional narration, but by making use of it, it transforms into a new work of art. This is an interdisciplinary understanding of art and at the same time, the transformation of the carpet, that is, the textile material, into a usable art material by transposition.
In this article, the art of "carpet weaving" which emerged with the use of textile-based materials produced by traditional methods and produced by the artists of two different cultures, with the comparative and narrowed sampling method, and its current interpretations are discussed. Since the explanation of the materials used in the historical process, Pazırık Carpet and its technical expansion is a separate study, it has been left out of the research, so the visuals of different periods from the varieties of Turkish carpets are given little place.
İnsan ilişkileri arasında ortaya çıkan uçurum sanayileşme sonrası gelişen teknolojinin bir eseridir. Bu durumun insan ruhuna yansıması, küresel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Çözüm için önerilen çıkış yolları modern birey için toplumsal düzeyde yetersiz kalmaktadır. Yeni nesil modern çağın bunalımı insanı durmaksızın kimlik aramaya itmekle birlikte sanatçıları da başta malzeme olmak üzeri farklı disiplinlerde dikkat çekmeye yönlendirmekte, ancak bu arayış̧ ortaya çıkan uçurumu daha da derinleştirmektedir.
Sürekli değim halinde olmamız farklı kültürleri de inceleyip gerektiğinde sanatçı ya da tasarımcı olarak yapıtlarımızın için koymamız gerekir. Ancak özgün yaklaşım nedeniyle bu kurallar katı ve aşılmaz olarak kabul etmiş olduğu veya radikal kuralar içerdiği düşünülmemeli. Bu açıdan bakıldığında makale içinde bir tekstil ürünü olan halı formu Avrupa resim sanatı mimari yapıların duvarlarında mekânın tamamlayıcı bir parçası olmamış, mekâna tekrar anlam kazandırmıştır. Bunun yanında ressamların çizimlerinin dokumacı tezgâhlarında duvar halılarına dönüşmesi bu yaklaşımın bir parçası olmuş, halı aynı zamanda resim sanatı içinde de kompozisyonu zenginleştiren bir öge olarak kullanılmıştır.
Klasik anlatı yapısı içerisindeki zaman ve mekân anlamında süreklilik, Rudolf Stingel ve Şakir Gökçebağ tarafından gerçekleştirilen mekân düzenlemelerinde çağdaş anlatımla geleneksel köklerin izleri doğrultusunda karşımıza çıkmaktadır.
Makalenin ana merkezine bakıldığında; geleneksel anlamdan sıyrılmak suretiyle her iki sanatçıda var olan hazır nesnelerden seçen ve yeni yapı içinde farklı bir anlama kazandırmak suretiyle klasik estetik bir sanat anlayışına karşı çıkarak hedef kitlenin aklına ulaşma amaçlanmıştır. Böylece geleneksel anlatımdan uzak, ancak ondan faydalanmak suretiyle yeni sanat eserine dönüşüm sağlamaktadır. Bu disiplinler arası bir sanat anlayışı ve aynı zamanda transposizyon ile halının, yani tekstil malzemesinin kullanılabilir sanat malzemesi haline dönüşümdür.
Bu makale çalışmasında karşılaştırmalı ve daraltılmış örneklem metodu ile farklı iki kültürün sanatçılarının geleneksel yöntemlerle üretilen, tekstil kökenli malzemenin kullanılmasıyla ortaya çıkan “halı dokuma” sanatı ve günümüzdeki yorumları ele alınmıştır. Tarihsel süreçte Pazırık Halısı ve teknik açılımı konusu, kullanılan materyallerin açıklanması ayrı bir inceleme konusu olduğundan araştırmanın dışında bırakıldığından, Türk halılarının çeşitlerinden farklı dönemlere ait görsellerde az yer verilmiştir.
Bayraktar, A. “Pazırık Halısı… Tarihte Bilininen İlk Türk halısı” (ty), ET, 07.01.2023, http://ahmetbayrakdar.com/pazirik-halisi-tarihte-bilininen-ilk-turk-halisi
Ceyhan, A. “Bayeux Duvar Halısı”. 2018. ET, 09.01.2023, https://www.alnurceyhan.com/detay.php?id=70
Bilirdönmez, K., Çevik, Ç. (2020). “Çağdaș Sanatta Mekânla İlișkili Tasarımlar ve Jean Dubuffet'in Grafiksel Heykelleri”. Vankulu Sosyal Araștırmalar Dergisi, 6, 73-100.
Çeliksap, S. (1992). “Giyside Gerçek Üstü Arayışlar”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çoruhlu, Y. (2002). “Hun Sanatı”. Türkler Ansiklopedisi, 4, 54-76.
Gürgüler, M. (2022a). “Tekstilde Sanat ve Zanaat İlişkisine Genel Bir Bakış / An Overview of The Relationship Between Art and Handcraft in Textile”, II. International Symposium on Culture, Art anda Society, 389-399, Van Yüzüncü Yıl Üniversity, Van
Gürgüler, M. (2022b). “Kavramsal Sanatın Tekstil Malzemesi Üzerinden Değerlendirilmesi / Evaluation of Conceptual Art Throught Textile Materia”, I. International Congress of Social Sciences,193-205, Bitlis Eren University, Bitlis.
Koyuncu-Okca, A., Genc, M. (2015). “Anadolu Hali ve Kilimlerinde Renk”. The Journal of Social Science, 2(4), 235-246.
Sözer, Ö. (2019). Sanat: Görünendeki Görünmeyen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Süzen, H. N. (2010). “Sanatta Disiplinlerarası Bir Yaklaşım: Enstalasyon Sanatı ve Genco Gülan Örneklemi”. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(6), 147-162.
Gökçebağ, Ş. “Reorientation-3d” 2020a, ET, 08.01.2023, https://sakirgokcebag.com/installations/nggallery/installations/reorientation-3d
Gökçebağ, Ş. “Reviews”, 2020b, 07.01.2015, https://sakirgokcebag.com/reviews/.
Gökçebağ, Ş. “Chair & Carpet”. 2020c, ET, 07.01.2023, https://sakirgokcebag.com/installations/nggallery/installations/reorientation-3d
Gökçebağ, Ş. “Öykü Özsoy in Conversation with Şakir Gökçebağ”. 2020d, ET, 10.01.2023, https://sakirgokcebag.com/sakir-goekcebag-ile-oeykue-oezsoy-soeylesisi/
Yellow Trace, “Rudolf Stingel, Untitled (Franz West) 2011”. 2022a, ET, 10.01.2023, https://www.yellowtrace.com.au/rudolf-stingel-at-venice-biennale-2013/
Yellow Trace, “Rudolf Stingel, Untitled 2012”. 2022b, Installation view at Palazzo Grassi. ET, 07.01.2023, https://www.yellowtrace.com.au/rudolf-stingel-at-venice-biennale-2013/.
