Writing is a complex process that requires the use of many mental skills. There are many elements involved in writing activities that enable students to be successful. One of them is writing disposition. Students’ writing disposition has a great importance in their feelings, thoughts and behaviours regarding writing.
In this connection, in the current study, it was aimed to determine the writing dispositions of middle school students and to investigate the effects of the variables of grade level, gender, mother’s education level, father’s education level and place of residence on writing dispositions. The study group of the current research is comprised of 855 middle school students attending urban and rural middle schools in the city of Ağrı in the spring semester of the 2017-2018 school year. The study is a descriptive study in the survey model. The “Writing Dispositions Scale” developed by Piazza and Siebert (2008) and translated and adapted into Turkish by İşeri and Ünal (2010) was used as the data collection tool in the current study. In order to determine the variables of the study, a questionnaire including questions to elicit demographic information of the students was applied. As a result of the study, it was found that the writing dispositions of the students from lower grades (5th and 6th graders) are higher than those of the students from upper grades (7th and 8th graders) and that the writing dispositions of the female students are higher than those of the male students. A significant correlation was found between the variable of mother’s education level and the students’ writing dispositions and the writing dispositions of the students whose mothers are elementary school graduates were found to be higher than those of the students whose mothers are illiterate while no significant correlation was found between the variable of father’s education level and the students’ writing dispositions. In terms of the variable of place of residence, the writing dispositions of the students living in urban areas were found to be significantly higher than those of the students living in rural areas.
Yazma, birçok zihinsel becerinin de kullanılmasını gerekli kılan karmaşık bir süreçtir. Yazma etkinliklerinde öğrencinin başarılı olmasını sağlayan birçok unsur vardır. Bunlardan bir tanesi de yazma eğilimidir. Öğrencilerin yazma eğilimleri, onların yazmaya ilişkin duygu, düşünce ve davranışlarında büyük bir öneme sahiptir.
Bu önemden yola çıkarak, bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin yazma eğilimlerini belirlemek ve yazma eğilimlerinde “sınıf düzeyi, cinsiyet, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve yaşanılan yerleşim yeri” değişkenlerinin etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılının bahar döneminde Ağrı ilinin merkez ve köy ortaokullarında öğrenim gören 855 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Piazza ve Siebert (2008) tarafından geliştirilen, İşeri ve Ünal (2010) tarafından Türkçeye çevrilen ve uyarlanan “Yazma Eğilimi Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın değişkenlerinin belirlenmesi için öğrencilerin demografik bilgilerine ilişkin soruların yer aldığı bir anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; sınıf düzeyinde küçük sınıfların (5,6) yazma eğilimlerinin büyük sınıflara (7,8) göre daha yüksek olduğu; kız öğrencilerin yazma eğilimlerinin erkek öğrencilerin yazma eğilimlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Anne eğitim durumuyla öğrencilerin yazma eğilimleri arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu, ilköğretim mezunu annelerin çocuklarının yazma eğilimlerinin okuryazar olmayan annelerin çocuklarının yazma eğilimlerinden daha yüksek olduğu; baba eğitim durumunun yazma eğilimi ile anlamlı bir ilişkisinin bulunmadığı görülmüştür. Yaşanılan yerleşim yeri değişkeni açısından ise, öğrencilerin yazma eğilimlerinin merkezde yaşayan öğrenciler lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir.
Bağcı, H. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatıma ve yazılı anlatım derslerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. TÜBAR-Türklük Bilimi Araştırmaları, 21, 29-61.
Bayat, N. (2014). Sürece dayalı yazma yaklaşımının yazma başarısı ve kaygısı üstündeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1123-1141. E. A.: https://dergipark.org.tr/mersinefd/issue/17397/181987?publisher=mersin E. T.: 15.05.2019.
Baş, G. ve Şahin, C. (2013). İlköğretim öğrencilerinin yazma eğilimlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 3(1), 32-42. E. A.: https://dergipark.org.tr/suje/issue/20632/219987 E. T.: 22.03.2019.
Cemiloğlu, M. (2009). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
Cüceloğlu, D. (2012). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Çeçen, M. A. ve Deniz, E. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinin yazma eğilimi algıları (Diyarbakır ili örneği). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 35-48. doi: 10.16916/aded.19490
Demirel, Ö. ve Şahinel, M. (2006). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Erdal, K. (2019). Çocuk oyunlarında değerler eğitimi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2(2), 53-59.
Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 179-193. E. A.: http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi12pdf/gocer_ali.pdf E. T.: 15.05.2019.
Güncel Türkçe Sözlük. (2021). E. A.: https://sozluk.gov.tr/ E. T.: 28.05.2021
Gündüz, Ö., ve Şimşek, T. (2016). Uygulamalı yazma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşım ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
İpek Eğilmez, N. ve Berber, Z. T. (2017). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerin hikâye yazma becerileri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 165-188, DOI: 10.16916/aded.287993.
İşeri, K. (2010). Evaluation of writing dispositions of elementary school sixth grade studens. The New Educational Review. 22, 295-305.
İşeri, K. ve Ünal, E. (2010). Yazma eğilimi ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 35(155), 103-114. E. A: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/viewFile/564/52 E. T.: 15.05.2019.
Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
Piazza, C. L. & Siebert, C. F. (2008). Development and validation of a writing dispositions scale for elementary and middle school students. The Journal of Educational Research. 101(5) 275-285.
Tüfekçioğlu, B. (2010). Yazma becerisinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dil Dergisi. 149, 30-45.
Türkçe Dersi Öğretim Programı. (2019). E. A: https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf E. T.: 28.05.2021
Uçgun, D. (2014). Altıncı sınıf öğrencilerinin yazma eğilimlerinin incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 39 (175), 227-238.
Ural, A., ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPPS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ünal, E. (2010). An analysis of the writing dispositions of fourth and fifth grade elemantary school pupils. Education, 131, 319-330.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
