Creativity and creative thinking can be used in almost every area, the same as in art. However, in contrast to being known mostly, creativity and creative thinking have not been used just in the art field, and terms can be used in other areas such as education, social sciences, psychology, etc. Creative thinking has a multiway form; therefore, it only fits in some areas. There has yet to be any consensus on current definitions of creative thinking as a different way of thinking and creativity as a multiway activity. Therefore, there is a need for a valid general definition of these terms. The present situation in the literature needs help regarding the term concepts for creativity and creative thinking. Although prominent scholars forwarded their views about these terms, unfortunately, this situation cannot help produce any concept regarding creativity and creative thinking. Thus, it is most important to have a thorough concept of these terms and their definitions because of their use in vide of large areas. While creativity and creative thinking have complex processes, there could be fit and common or general definitions of these terms for each area. In contrast, they are using these terms as the present concepts could be wrongly understood because these terms do not have general definitions, and these terms may be used sometimes instead of each one insufficiently.
This study aimed to probe standard features in the definitions of creativity and creative thinking terms by presenting definitions in the literature. With this aim, the source documents were analyzed in terms of the definitions of creativity and creative thinking terms after they reviewed the related literature with keywords such as creativity and creative thinking. In this way, it might be possible to arrive at a consensus about the general definitions of these terms that are valid for each area. Thus, the research question was: “How can the general definitions of creativity and creative thinking terms be constructed for the basic concepts that cover all areas?”
This study used the qualitative method through descriptive technique. Thus, the terms creativity and creative thinking were reviewed as keywords in the Google Scholarship electronic database. This database scanned these keywords in both the Turkish and English languages. This scan in the literature about creativity and creative thinking terms lasted between 2003 and 2023. Thus, this study reached 38 and 35 documents, respectively, in Turkish sources. In the English source, 27 and 37 documents about the exact terms corresponded. There were 73 documents from Turkish sources, while 64 were from English sources. In sum, this study reached 137 documents from both Turkish and English sources. All these documents were analyzed using the document analysis technique. In terms of including definitions of these terms, such documents were also implemented in content analysis.
At the end of the data analysis, the categories of definitions of the creativity term were determined in Turkish and English sources, with novelty, usefulness, and originality as standard features. Regarding creative thinking, the categories of “Problem-Solving” and “Different Thinking” were determined in Turkish and English sources. Accordingly, the definition of creative thinking, in general, revealed that a problem-solving process could involve thinking differently. In contrast, the definition of creativity generally refers to the process that ends with functional thinking or a product that includes novelty and problem-solving.
Consequently, it was revealed in this study that novelty, usefulness, and originality can be used in the general definition of the term creativity. Therefore, creativity may be defined as a process that can result in a beneficial idea or product through a problem-solving activity that includes innovation and originality. In terms of creative thinking, this study found that: “Problem-Solving” and “Different Thinking” can be used in the general definition of creative thinking. That is, creative thinking is a process that begins with different ways of thinking about a problem, and this way, creative thinking may result in problem-solving activity through different ways of thinking. At this point, it can be put forward that the term creativity includes both thinking and activity, while creative thinking contains just thinking at the beginning of the process. Therefore, it can be said that creativity is a covered activity, more than creative thinking, during the process. In other words, creative thinking may have thinking processes, whereas creativity contains both thinking and practice. However, both concepts of creativity and creative thinking can also be claimed in the frame of their definitions made by the present study, which these terms focus on a similar aim, such as solving a problem.
“Yaratıcılık” ve “yaratıcı düşünme” terimleri sanat alanından başka diğer alanlarda da kullanılagelen terimlerdir. Bununla birlikte, farklı bir düşünme biçimi olan yaratıcı düşünme ile çok boyutlu farklı bir etkinlik olan yaratıcılık konusunda her alana uyan bir tanımının olmadığı ve mevcut tanımlarda da halen bir uzlaşı olmadığı görülmektedir. İlgili alanyazın uzmanları konu hakkında çeşitli görüşler öne sürmelerine rağmen, yaratıcılık ve yaratıcı düşünme terimlerinin genel bir tanımı olmadığı için bu durum sözü edilen terimler bakımından kavram oluşturmada sorun oluşturmaktadır. Oldukça yaygın bir kullanıma sahip olan bu terimlerin doğru ve yerinde kullanılabilmesi, doğru kavram oluşturabilmesi için genel tanımlarının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu araştırmanın amacı, yaratıcılık ve yaratıcı düşünme terimlerinin mevcut tanımlarından yola çıkarak, ortak bir payda arayışı içinde, genel tanımlara ulaşmak olacaktır. Bu amaçla araştırma sorusu şöyle belirlenmiştir: “Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme terimlerinin tüm alanları kapsayan temel bir kavram oluşturmasını sağlayacak genel bir tanımı nasıl olabilir?” Bu araştırma nitel yöntemde betimsel tarama modelinde oluşturulmuş bir çalışmadır. Elektronik veritabanında yaratıcılık ve yaratıcı düşünme anahtar kelimeleriyle tarama yapılmıştır. Ulaşılan kaynaklar doküman analizi ile incelenmiştir. İlgili dokümanlara ayrıca içerik analizi uygulanmıştır.
Araştırmanın bulguları açısından, yaratıcılık tanımının ortak paydaları olarak; yenilik, kullanışlılık ve özgünlük nitelikleri ortaya çıkarılmıştır. Yaratıcı düşünme tanımının ortak paydaları ise; problem çözme ve farklı düşünme olduğu bulunmuştur. Buna göre; genel anlamda yaratıcılığı; yeni ve özgünlük içeren bir problem çözme eylemi sayesinde kullanışlı, faydalı bir düşün ya da ürün ile sonuçlanan süreç olarak tanımlamak mümkündür. Yaratıcı düşünme ise; farklı düşünme yoluyla bir problemi çözme etkinliği olarak genel bir tanıma ulaşılabilir. Araştırma sonucunda, ilgili bulgular ve buna bağlı tanımlar uyarınca, yaratıcı düşünme kavramının yaratıcılık kavramına temelden bağlı olduğu ortaya konulmuştur. Dolayısıyla, kavram olarak yaratıcılığın daha kapsayıcı üst bir kavram olduğu, yaratıcı düşünmenin ise yaratıcılık kavramına bağlı nispeten yeni bir kavram olduğu ileri sürülebilir.
Arslan, A. (2013). Modellemeye dayalı fen öğretiminin ilköğretim öğrencilerinin anlama, hatırda tutma, yaratıcılık düzeyleri ile zihinsel modelleri üzerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. http://acikerisim.akdeniz.edu.tr/handle/123456789/2112
Balcı, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma (13. baskı). Pegem Akademi.
Bilvar, H. & Uslu, Ö. (2024).Tekstil baskı desenlerinde renk ögesi üzerine bir araştırma (1960-1970). Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 9(2). 114-139. DOİ: https://doi.org/10.5281/zenodo.11672712
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi
Durnacı, Ü. & Ültay, N. (2020, 78). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel ve yaratıcı düşünme eğilimleri. Turkish Journal of Primary Education (TUJPED), 5(2), 75-97.
Gömleksiz, M. N. & Kan, A. Ü. (2009). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerini kazandırmadaki etkililiğinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği). Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 8(1), 39-49.
Gür, H., Meissner, H. & Kandemir, M. A. (2006). Yaratıcılık ve matematik eğitimi. İlköğretim Online, 5(1), 65-72.
Karabey, B. & Yürümezoğlu, K. (2015). Yaratıcılık ve üstün yetenekliliğin bazı zekâ kuramları açısından değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 86-107.
Köroğlu, S. A. (2015). Literatür taraması üzerine notlar ve bir tarama tekniği. GiDB Dergi, (1), 61-69.
Onur, D. & Zorlu, T. (2017). Yaratıcılık kavramı ile ilişkili kuramsal yaklaşımlar. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1535-1552.
Öncü, T. (2003). Torrance yaratıcı düşünme testleri-şekil testi aracılığıyla 12-14 yaşları arasındaki çocukların yaratıcılık düzeylerinin yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43(1), 221-237.
Özerbaş, M. A. (2011). Yaratıcı düşünme öğrenme ortamının akademik başarı ve bilgilerin kalıcılığa etkisi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 675-705.
Özgenel, M. & Çetin, M. (2017). Marmara yaratıcı düşünme eğilimleri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46, 113-132, DOI: 10.15285/maruaebd.335087
Saracaloğlu, A. S., Gündoğdu, K., Altın, M., Aksu, N., Kozağaç, Z. B. & Koç, B. (2014). Yaratıcı düşünme becerisi konusunda 2000 yılı ve sonrasında yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 62-74.
Tezci, E. & Gürol, A. (2003). Oluşturmacı öğretim tasarımı ve yaratıcılık. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 2(1), 1303-6521.
Yaman, S. & Yalçın, N. (2005). Fen bilgisi öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının yaratıcı düşünme becerisine etkisi. İlköğretim-Online, 4(1), 42-52.
